ئه‌حمه‌د سه‌فار: 20% وه‌زیره‌كانى سوودانى پیشه‌یى نیین
چنار خۆشناو -تایبه‌ت به نوچه‌نێت
نوچەنێت: هەروەک دەبینین حکومەتی نوێی عێڕاق دروست بوو، بەڕێزتان وەک ئابووریناسێک چۆن دەڕوانە بڕگەکانی کارنامەی حکومەتی سودانی؟
د. ئەحمەد سەفار: بە ڕاستی كارنامه‌ى حكومه‌تى ئەو بەڕێزە زۆرە، واتە زیاترە لەو کاتەی کە دەستنیشانی کردووه بۆ ئەو حکومەتە. چونکە گوایە رێکكەوتن له‌سه‌ر ئه‌وه كراوه و بڕگه‌یه‌كیش له‌ناو كارنامه‌كه هه‌یه دەڵێ “دەبێت لە ماوەی ساڵێک هەڵبژاردن بکرێت” جا ئه‌م كارنامه‌یه بەڕاستی زۆر شتی باشی تێدایە، به‌ڵام زۆر گەورەترە، لە تەمەنی ئەو حکومەتە، ئەمە تێبینى یه‌كه‌م. دووه‌م واتە خۆی ئەو بەڕێزە محمەد شیاع، ئێمە ( سێ ) ساڵ لە خولی چوارەمی پەرلەمان له‌گه‌ڵ یه‌كتر بووین، کەسێکی زۆر بەرێز و هێمن و لەسەرخۆیە، ده‌ستپاكه، دژایەتی کوردی نەکردووە، مرۆڤێكى هاوسه‌نگه. ئەگەر بەدەست خۆی بێت، بڕیار به ده‌ست حكومه‌ته‌كه‌ى بێت، نه‌وه‌ك هێزه سیاسیه‌كان ئه‌وا وا بزانم بۆ ئەمە زۆر کێشە چارەسەر دەبێت.
به حكومه‌ته‌كه‌ى سوودانى گه‌شبین نیم
سه‌باره‌ت به دانانى یاساى نه‌وت و گاز، من پێم باشتره ناوببرێت یاساى سامانه سروشتییه‌كان، چونكه چه‌ندان كانزاى تر له عێراق هه‌ن، وه‌ك فۆسفات و ئاسن و هتد. ده‌بێت له دانانى ئه‌و یاسایه‌یش پشت به ده‌ستوور ببه‌سترێت. سه‌باره‌ت به بودجه‌یش من ئه‌و كاته‌ى له په‌رله‌مان ئه‌ندام بوو، دوو یاساى بودجه‌مان ده‌ركرد، به‌ڵام به داخه‌وه هیچیان جێبه‌جێ نه‌كرا، بۆیه باشتره ئه‌مجاره ئه‌گه‌ر یاسا ده‌رچوو پابه‌ند بن پێیوه و ئه‌مه‌یش كارێكى قووڕس نییه و كێشه‌یش دروست نابێت.
نوچەنێت: جا پێتوایە پابەندبن بەو یاسایە؟
د.ئەحمەد سەفار: ئەگەر بۆچوونی خۆم بێت بڕواناکەم، چونکە هەر هەمان ئەو لایه‌نه سیاسییانه‌ى جارانن پشتگیرى سوودانى ده‌كه‌ن، کاتی ئێمە لە پەرلەمان ئەمانە خۆیان ئۆپۆزسیۆن بوون، چوارچێوه‌ى هاوئاهه‌نگى کۆمەڵێک لایه‌نه‌ن، ئەوانە لەسەر بنه‌ماى بەرژەوەندی ئیش دەکەن، ئەگەر بارودۆخەکە ئەوها مایەوە، تەیاری سەدری موشارک نەبوو، ئه‌وا مه‌رج نییه ئه‌وان پابه‌ند بن به رێككه‌وتنه‌كان.
به‌ڵام پێویسته حكومه‌تى هه‌رێمى كوردستان چوار كێشه‌كه دیارى بكات، كه جگه له یاساى سامانه سروشتییه‌كان جێبه‌جێكردنى ماده‌ى 140، دواتریش كێشه‌ى خه‌رجى پێشمه‌رگه و به‌شه بودجه‌ى هه‌رێمى كوردستان بێت، كه ئه‌وه‌شیان زۆر گرنگه.
له ده‌ستوور هاتووه خه‌رجییه‌كان به‌گوێره‌ى رێژه‌ى دانیشتووان بۆ پارێزگاكان و هه‌رێمه‌كان دیارى ده‌كرێن. له حكومه‌تى عه‌لاوى 17% بۆ هه‌رێمى كوردستان دیارى كرا، به‌ڵام دواتر حه‌یده‌ر عه‌بادى هات، كێشه‌ى شه‌ڕى داعش و بابه‌تى ریفراندۆمى كرده بیانوو بۆ 12% و كه‌مى كرده‌وه، دوایین ئامار كه له‌لایه‌ن وه‌زاره‌تى پلاندانان دیارى كراوه، رێژه‌ى دانیشتووانى هه‌رێمى كوردستان له عێراق 13.9% . بۆیه ده‌بێت شاندى كوردى كه ده‌چێته به‌غدا به دڵنیاییه‌وه له‌سه‌ر ئه‌م چوار دۆسیه‌یه كار بكات واته: جێبه‌جێكردنى ماده‌ى 140، پێشمه‌رگه، سامانه سروشتییه‌كان، به‌شه بودجه‌ى هه‌رێمى كوردستان.
نوچەنێت: کۆمەڵێک خاڵی گرنگت باس کرد، یەکێک لەم خاڵانە باسی بودجەت کرد، وەکو ئابووریناسێک ئەگەر هەرێم و بەغدا لەسەر بودجە رێکنەکەون، بە بۆچوونی جەنابتان چی رودەدات؟
ده‌بێت هه‌رێم شاندێكى پسپۆڕ ره‌وانه‌ى به‌غدا بكات
د. ئەحمەد سەفار: بەڕاستی من گەشبین نیم، من به‌گوێره‌ى ئه‌زموونى خۆم قسه ده‌كه‌م. كاتى خۆى دوو بوجەمان دروست کرد، دوو رێکكەوتنی سیاسی دروست بوو، ئەو رێکكەوتنەمان كرده ده‌قێكى یاسایی لەناو یاساى بودجه كه‌چى پاشان جێبه‌جێ نه‌كرا. من گەشبین نیم ئەگەر رێکكەوتنێکی سیاسیش لەسه‌ر یاسای بودجه بكرێت، بەشە بوودجەی هەرێمیش دیارى بكرێت.
بڕواناکەم جارێکیتر پابه‌ندبن پێى، دەبێت ئه‌و جاره شاندێكى کوردی پسپۆر بچێت، ئەو شانده لە بەغدا بمێننەوە، نەگەڕێنەوە هەتا ئەو کێشانە چارەسەر نەکرێن، نابێت ده‌ستى ده‌ستیان پێبكرێت.
ئێستا چوارچێوه‌ى هاوئاهه‌نگى له‌وه ده‌ترسێ سه‌درییه‌كان ده‌ست به خۆپیشاندان بكه‌نه‌وه، له‌وه‌یش ده‌ترسن كورد و سوننه بۆلاى سه‌در بچن و حه‌ز له‌مه ناكه‌ن، بۆیه به بۆچوونى من ئێستا رێككه‌وتن ئاسانه. به‌ڵام ده‌بێت ئیراده‌یه‌كى جددى هه‌بێت، جگه له‌مه‌یش ئه‌گه‌ر رێككه‌وتن كرا، ده‌بێت به‌دواداچوونى بۆ بكرێت كه چه‌نده ده‌خرێته بوارى جێبه‌جێكردنه‌وه. نه‌وه‌ك وه‌ك بودجه‌كانى ترى لێبێت.
نوچەنێت: بە بۆچوونی جەنابت پێتوانییە کێشە ئابوورییەکان تێکەڵ بە کێشەی سیاسی کراون؟
د. ئەحمەد سەفار: بێگومان، بێگومان.. سیاسەت و ئابووری، هەردووک بەیەکەوە گرێدراون، ده‌گوترێ "ئابوورى و سیاسه‌ت دوو رووى یه‌ك دراون" ئەمانە هەر رێكکەوتنێکی سیاسی لەسەر بنه‌ماى رێکكەوتنی ئابووری ده‌كه‌ن و هەر رێکكەوتنێکی ئابووریش لەسەر بنه‌ماى رێکكەوتنێکی سیاسی دروست دەکەن. واتە ئەگەر بارودۆخ باش بێت هەموو شتێک دەدەن، ئەگەر بارودۆخ باش نەبێت وازدێنن لەم شتانە، دەبێت بۆ ئەمە رێکكەوتنێکی وا دروست بێت، ئەگەر ناكۆكى سیاسی دروست بوو، کاریگەری لەسەر رێکكەوتنه‌كه نه‌بێت و ئینجا بارودۆخی خەڵک جارێکی تر بخاتە قەیران.
نوچەنێت: بە بۆچوونی جەنابتان ئەگەر حکومەتی ناوەند لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان رێکكەوتن، وەک ماف پشکی هەرێم چەند بێت ؟
د. ئەحمەد سەفار: من باسم کرد ئەوە دەمێنێتەوە لەسەر رێکكەوتنی سیاسی، بەس ئەگەر كار به دەستوور بکەن، دەبێت لە ( 14 ) کەمتر نەبێت، %14 ) له كۆى خه‌رجى، نەوه‌ك خه‌رجى كرده‌یی "فعلى" چونکە ئەمانە چی دەکەن خه‌رجى سیادى له خه‌رجى هه‌مووه‌كى ده‌رده‌هێنن، به‌مه‌یش دوو جار پشكى هه‌رێم ده‌بڕن.
نوچەنێت: د. ئەحمەد سەفار ئابووریناس، گەشبینە بە حکومەتی نوێی عێراق؟
د. ئەحمەد سەفار: نازانم چی بڵێم بەداخەوە، نەخێر چونکە ئەو بەڕێزە بە کەیفی خۆی نییە، دەستێوەردانێکی سیاسی زۆر لەناو حکومەت هەیە، بەڵگەش ئەوەیە چەند وەزیرێک به‌سه‌رى سه‌پێندراون، ئەو وەزیرانە شارەزا نین و حزبین، لەوانەیە ( 20٪ ) لە کابینەکە پرۆفیشناڵن، واتە شارەزان دەتوانن ئیشێک بکەن، جا کە دەستتێوەردانی سیاسی هەیە، بڕواناکەم بتوانێت سەرکەوتنێک به ده‌ست بهێنێت.
0 لێدوانەکان
Karla Gleichauf
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
M Shyamalan
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
Liz Montano
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment