Nuce Logo

سنور یاسین

پێشەکی

مێژووی میلیشیاکان نوێ نین و دروستبوونیان دەگەڕێتەوە بۆ چەند ساڵێک پێش ئێستا، بەڵام چۆنیەتی سەرهەڵدانیان، کاتی سەرهەڵدانیان، شێوازی بەکارهێنانی تاکتیکەکانیان لە کاتێک بۆ کاتێکی تر و لە سەردەمێکەوە بۆ سەردەمێکی تر جیاوازە. لە عێراق چەندین گروپی میلیشیای جیاواز هەن کە لە کاتی جیا جیادا دروست بوون و سەریانهەڵدا. زۆرجار ئەم گرووپە میلیشیایانە لە ژێر دەسەڵات و بەکارهێنانیان لە لایەن دەوڵەتێکەوە دروست دەبن، کە هاوکاری و هەماهەنگی بازرگانی، دارایی، ئایینی و زۆر ڕەهەندی تر دروست دەبێت لە نێوانیاندا. میلیشیاکان زۆرکات پڕوپاگەندەی ئەوە دەکەن کە ئەوان یارمەتی هێزە ئەمنییەکان دەدەن بۆ پاراستنی وڵات و کەمکردنەوەی دەسەڵاتی دەوڵەتە زلهێزەکان بە تایبەتى ئەمریکا. ئاشکرایە کە میلیشیاکانی عێراق سەر بە ئێرانن و هەمیشە ئامانجیانە بەرژەوەندی و هەژموونی ئێران بسەپێنن لە وڵاتدا و کاری جددی بکەن بۆ گەیشتن بە ئامانج و تێڕوانینەکانیان.

یارمەتیدانی هێزە ئەمنییەکان

لەگەڵ سەرهەڵدانی دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام بە ناو ڕێکخراوی تیرۆریستی داعش لە (2014) دا سەرهەڵدانی و دەرکەتنی گرووپە میلیشیاکان لە ژێر ناوی جیا جیادا لە عێراق زیاتر بوون، میلیشیاکان هەمیشە وا خۆیان نیشان دەدا کە ئەوان هاوکاری هێزە ئەمنییەکانن و هەماهەنگییان دەکەن لە پێناو بەدەستهێنانی ئاشتی، سەقامگیری.  ئاسایشی عێراق و ئەو ناوچانەی لە ژێر دەسەڵاتی داعشدا بوون بۆ ئەوەی بتوانن سەرکەون بەسەر داعشدا لەناویانببەن، یاخود کۆتایی بە دەسەڵاتییان نەهێڵن، بەڵام لەبیرنەکردنی ئامانجی سەرەکی و ڕووە ڕاستییەکەی ئەم میلیشییانە پێویستە هەمیشە لەبەرچاو بگیرێت. ئەگەر سەرنج بخەینە سەر ڕاپۆرتێکی ماڵپەڕی پەیمانگای ویلایەتە یەکگرتووەکان بۆ ئاشتی، کە لە ڕۆژی (2020/5/29) بڵاوکراوەتەوە، ئاماژە بەوە دەکات، "ئایەتوڵڵا عەلی سیستانی، گەورە مەرجەعی شیعەی جیهانی، بە فەتوایەک داوای لە عێراقییەکان کرد چەک هەڵبگرن. دەیان هەزار پیاو، کە زۆربەیان شیعە بوون، بە پاڵ داواکەیەوە چوون و چوونە پاڵ گرووپە چەکدارییە نوێ و کۆنەکان، کە زۆربەیان لەلایەن ئێرانەوە پشتیوانی دەکرێن. (نوری مالیکی)، سەرۆک وەزیرانى ئەو کاتى عێراق، فەرمانێکی واژۆکرد بۆ پێکهێنانی لیژنەی هێزەکانی حەشدی شەعبی. 

لە کۆتاییدا زیاتر لە (60) گرووپی چەکدار لەژێر چەتری حەشدی شەعبیدا یەکخران. ئەوان لەلایەن شیعەکانەوە زاڵ بوون و زۆرجار ئێران پشتیوانی دەکردن، بەڵام هەندێک سوننە و مەسیحیشیان تێدابوو. ئەوان لە پێناو بەدیهێنانی ئامانجە تایبەتییەکانی خۆیان بەشدارییان کرد لە شەڕی دژ بە داعش و بانگەشەی ئەوەیان دەکرد کە ئەوان شانبەشانی هێزە چەکدارەکانی عێراق شەڕ دەکەن".[1]لە بەرانبەردا، زۆرجار دەرکەوتنی گرووپە میلیشیاکان کێشە و ئاستەنگ بۆ هێزە ئەمنییەکان دروست دەکات و زیاتر ئەرکییان قورس دەکات، چونکە لە جیاتی بایەخدانییان بە ئاسایشی وڵات و ڕووبەڕووبوونەوەی ڕێکخراوی تیرۆرستی داعش بۆ نموونە پێویست دەکات ئەوان زیاتر ئاگاداری جمووجۆڵی ئەو گرووپانە بن لە هەمان کاتدا بۆ ئەوەی بۆشایی ئەمنی دروست نەبێت، کە ڕێگە خۆشکەر بێت بۆ دروستبوونی پشێوی و ئاڵۆزی زیاتر لە وڵاتدا یاخود بەردەوام بن لە ڕێگری کردنییان لە ناوەوەی پشێوێ ئەنجامدانی هێرشە ناڕەواکانیان و پەلاماردانەکانیان. 

بە گوێرەی ڕاپۆرتێکی ماڵپەڕی پەیمانگای توێژینەوەی ئاشتی نێودەوڵەتی ستۆکهۆڵم، "یەکێک لە ئامانجەکانی حکومەتەکانی عێراق یەکخستنی هێزە میلیشیاکان بووە لەگەڵ هێزە ئەمنییەکانی عێراقدا، بەڵام بەرەوپێشچوونەکان سست و لاواز بوون. زۆربەی میلیشیاکان لەژێر ناوی وەزارەتی بەرگریدان. لەگەڵ ئەوەشدا، زۆربەیان بە شێوەیەکی سەربەخۆ کاردەکەن لە حکومەت و دەسەڵاتی دامەزراوەیی دەرەکی. هەندێکیان تۆمەتبارکراون بە پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ و دژی هاووڵاتییانی مەدەنی بەتایبەتی لە کاتی خۆپیشاندانە بەکۆمەڵەکانی دژ بە حکومەت لە (2019) دا".[2] کە لە زۆربەی هێرشەکاندا زۆربەی کات خەڵکی مەدەنی بە ئامانج دەگرن و ئەوان دەبنە زەرەرمەندی سەرەکی لە کاتێکدا شاردنەوە و بەلاڕێبردنی ڕاستیەکان کارێکی زەحمەتە و ئاسان نییە.

گرووپە میلیشیاکان و هەرێمی کوردستان و عێراق

گرووپە میلیشیاکان بیانووی جیاواز دەدۆزنەوە بۆ پێکاندنی ئامانجەکانیان و هەوڵ دەدەن بە تاقیکردنەوەی سەرکەوتووترین تاکتیکییان ئامانجەکانیان بپێکن.

ئاشکرایە هەرێمی کوردستان بێبەش نەبووە لە هێرشی گرووپە میلیشیاکان و بەئامانجگرتنی هەرێم بۆ هێرشکردنە سەری لە ژێڕ بیانووی هەمەجۆر و جیاواز، لەوانەش بوونی هێزەکانی ئەمریکا لە هەرێـمی کوردستان و بەدیهێنانی ئامانجی سەرەکی ئێران بۆ خستنە دەرەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە عێراق و هەرێمی کوردستان،  یاخود هیچ نەبێت کەمکردنەوەی دەسەڵاتیان لە هەرێمدا. بە گوێرەی هەواڵێكی ماڵپەڕی ئەلجەزیرە، "هێزەکانی ئەمەریکا، کە لە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی هەولێر جێگیرکراون لە ڕابردوودا ڕووبەڕووی هێرشی مووشەکی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بوونەتەوە، کە بەرپرسانی ئەمەریکا گرووپە چەکدارەکانی سەر بە ئێرانیان تۆمەتبار کردووە".[3]

چەندین جار و بە بیانووی جیاواز ئەو هێرش و پەلامارانە دووبارە بوونەتەوە. لە لێدوانێکدا کە لە ماڵپەڕی فەرمی یەکێتیی ئەوروپا لە ڕۆژی (13ی ئاداری2022) بڵاوکراوەتەوە، "یەکێتی ئەوروپا بە توندی ئیدانەی هێرشەکانی سەر هەرێمی کوردستان دەکات، هەروەها جەخت لەوە دەکاتەوە کە هیچ پاساوێک نییە بۆ نانەوەی کردەوەی توندوتیژی 

دژ بە خاکی هەرێمی کوردستان. یەکێتی ئەوروپا هاوکاری خۆی بۆ گەلی عێراق، حکومەتی عێراق و هەرێمی کوردستان دەربڕی و دووپاتی کردەوە کە بەردەوام دەبێت لە پشتیوانیکردنی سەروەری و سەقامگیری عێراق".[4] لە بەرانبەردا هەرێمی کوردستان ئەو هێڕش و پەلاماردانە بە پێشێلکردنی سەروەری هەرێمی کوردستان دا دەنێت و هەمێشە جەخت لە مافەکانی هەرێمی کوردستان دەکاتەوە بە گوێرەی دەستووری عێراق و ئەو پێشێلکارییانە بە پێشێلکردنی دەستوور ناو دەبات و بە ئەرکی حکومەتی عێراقی دەزانێت، کە ڕێگری بکات لە هەر جووڵانەوە و هێڕش و پەلاماردانێکدا کە لە لایەن ئەو گرووپانەوە ئەنجام دەدرێن، هەروەها کارکردنی جددی لەو ڕووەوە بە ئەوەلیەتی کارەکان دادەنێت لە پێناو فەراهەم کردنی ئاسایش و سەقامگیریی بۆ خاک و خەڵکی هەرێمی کوردستان.

ئاشکرایە کە سەقامگیری هەرێمی کوردستان گرنگە بۆ عێراق و وڵاتانی دراوسێش، چونکە بوونی هەرێمێکی ئاسایش و سەقامگیر هاندەر و پاڵپشتە بۆ سەقامگیریی عێراق و لە ئەنجامدا هاووڵاتیان لە کەشێکی فەراهەمکراوی ئاسایش و خۆشگووزەرانیدا دەژین. بەپێى هەواڵێکی ماڵپەڕی نوچە نێت، ئەلینا رۆمانۆسکی، بالیۆزی ئەمریکا لە عێراق لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ئاماژەی بەوە دا، "بوونی هەرێمی کوردستانی بەهێز و پێشکەوتوو لە چوارچێوەی حکومەتێکی فیدڕاڵی هۆکار دەبێت بۆ سەقامگیری و ئاسایش".[5] کەواتە گرنگیدان بە هەبوونی سەقامگیریی و ئاسایش گرنگە، بۆ هەرێمی کوردستان و هەم بۆ عێراقیش. بە گوێرەی شیکارییەکی کورتی پەیمانگای واشنتۆن،"لە نێوان كانونی دووەم تا ئابی (2021)، ژمارەی هێرشی گرووپە چەكدارەكان كە كراونەتە سەر هێزەكانی هاوپەیمانان بە تایبەت هێزەکانی ئەمەریكا لە عێراق کە زۆرینەی هێرشەكان بەهۆی بۆمبی چێنراو لەسەر ڕێگەی كاروانە سەربازییەكان بووە تێكڕا لە مانگێكدا (33) هێرش بووە، هێرشەكان لە مانگی ئاب ژمارەی پێوانەیی تۆماركرد و گەیشتە (48) هێرش".[6] کە ئەمەش ژمارەیەکی زۆرە و بە هەموو شێوەیەک ئیدانە و سەرکۆنە کراوە. 

بە ڕاپۆرتێک، تەنیا لە حەوت مانگی یەکەمی (2021)، گرووپە میلیشیاکان (47) هێرشیان ئەنجام داوە و شەش لەو هێڕشانە لە ڕێگەی درۆنەوە بووە. هێرشەکان بەزۆری بۆ ناوچەکانی (بنکەی عەین ئەسەد، فڕۆکەخانەی بەغدا، باڵێۆزخانەی ئەمەریکا لە ناوچەی سەوزی بەغدا، بنکەکانی هاوپەیمانان کە (12) بنکەن، فڕۆکەخانەی هەولێری نێودەوڵەتی) بوون[7]. ئەو هێرشانە بەردەوام بەرپەرچدراونەتەوە و سەرکۆنە کراون.

لە شەوی (2021/2/15) بە مووشەك هێرش كرایە سەر هەولێر و بووه‌ هۆى گيانله‌ده‌ستدانى كەسێك و برينداربوونى نۆ كه‌سى دیکە كە ژماره‌يه‌كيان هاوڵاتی ئەمه‌ریكی بوون. بەگوێرەی ماڵپەڕی نوچەنێت، "دوای هێرشەکە بە فەرمی گرووپى ئەوليائودەم بەرپرسيارێتى خۆيان لە هێرشە موشەكييەكانى سەر هێزەكانى هاوپەيمانان لە هەولێر ڕاگەياند و دروشمى گروپەكەيانى لەسەر بوو، دواتر لە دانپێدانانەکانیاندا تۆمەتبارەكان ئاماژەيان بەوە كرد، ئەوان ئەندامى میليشياكانى سەيد شوهەدائن".[8] بەمەش ڕاستییەکان پشتڕاستکرایەوە کە ئەو گرووپە میلیشیایە بەرپرسیارە لەو هێرشە مووشەکییەدا.

بەپێی ڕاگەیێندراوێکی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان، سەرۆک نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، "بە توندی  هێرشە مووشەکییەکەی سەر هەولێری سەركۆنە و شەرمەزار کرد. سەرەخۆشی لە كەسوكاری قوربانييه‌كان‌ کرد و هیوای زووچاكبوونەوە بۆ برینداران خواست.

جەختیشی کردەوە کە، پێویستە ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی و نەتەوە یەكگرتووەكان مه‌ترسيى ئەو هێرشە زۆر بە جددی وەربگرن و كار بكەن بۆ ڕێگرتن لە هەڕەشە لەسەر خەڵكی هەرێمی كوردستان لە ڕێگەی هاندانى حكوومەتی عێراق بۆ جێبەجێكردنی دەستووری عێراق و بەتایبەتی مادەی 140. 

هەروەها سەرۆک نێچیرڤان بارزانى لە پەیامەکەیدا، کاراکردنەوەی ميكانيزمى هه‌ماهه‌نگى له‌گه‌ڵ هه‌رێمى كوردستان بە خێرایى لەلایەن سەرۆك وەزیران و فەرماندەی گشتیی هێزە چەكدارەكانی عێراق و فەرماندەیيی هێزەكانی هاوپەیمانان لە عێراق بە گرنگزانى، هەروەها کارکردنى هێزەكانی ئاسایش و پێشمەرگە لەگەڵ سوپا و دەزگا و هێزە عێراقييه‌كان بە بەشداريی هاوپەیمانان لەو ناوچەیە بە پێویست زانى. 

ڕاگەیێندراوەکە سەرۆکى هەرێمى کوردستان ئاماژەشی بەوە داوە، کە نه‌بوونى هه‌ماهه‌نگى و هەبوونی هه‌ندێك هێز و گرووپى چه‌كدارى ده‌ره‌وه‌ى فه‌رمان و ده‌سه‌ڵاتى حكوومه‌تى فيدراڵ، بوونه‌ته هۆى ئاڵۆزيى ناوچه‌كه و وایكردووە هەڕەشەیەكی بەردەوام بۆ سەر هەرێمی كوردستان هه‌بێت. پێویستە به‌په‌له‌ ليژنه‌يه‌كى هاوبه‌شى لێكۆڵينه‌وه‌ى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان و حكوومه‌تى فيدراڵ ده‌ستبه‌كار بێت و به‌ زووترين كات هێرشكاران بدۆزرێنه‌وه‌ و به‌ سزاى ياسايى بگه‌يێنرێن".[9] 

حکومەتى عێراقیش هەوڵى داوە میلیشیاکان لە چوارچێوەیەکی دیاریکراودا ڕێکخاتەوە. ئەگەر سەرنج بخەینە سەر توێژینەوەیەکی دەزگای نوچە دەبینین، "لە مانگى تەمووزى  (2019)، (عادل عەبدولمەهدى)، سەرۆكوەزيرانى ئەوکات بە ناوى ديوانى سەرۆكايەتى ئەنجومەنى وەزيران فەرمانێكى بە ژمارە (237) دەركرد، بەگوێرەى ئەو فەرمانە، هەموو هێزەكانى حەشدى شەعبى وەك بەشێكى دانەبڕاو لە هێزە چەكدارەكان بە فەرمانى فەرماندەى هێزە چەكدارەكان كاردەكەن. لە (31) ى  تەمووزى (2019) هەموو نووسينگە ئابوورييەكانى سەر بە حەشدى شەعبى داخست. لە بەرانبەردا گرووپەكانى حەشدى شەعبى رايانگەياند، پابەند دەبن بە فەرمانى ديوان، كە نووسينگەيان لە هەر شارێك هەبێت لەژێر ناوەڕۆكى ئابوورى دايدەخەن، ئەوان داواى دوو مانگ مۆڵەتيان كرد بۆ جێبەجێكردنى ئەو بڕيارە، بەڵام لە واقيعدا ڕەتيان كردەوە ئەو بڕيارە جێبەجێ بكەن.

هەروەها لە مانگى ئايارى (2020)، (مستەفا كازمى) پۆستى سەرۆك وەزيرانى عێراقی وەرگرت، هەنگاوى سست و خۆپارێزانەى هاوێشت، بە ئاراستەى سەپاندى دەسەڵاتى دەوڵەت بەسەر گرووپەكانى سەر بە ئێران و لاوازكردنيان و فشارخستنە سەر سەرچاوەكانى هاوكارييان، هەروەها گۆڕانكارى لە سەركردە ئەمنى و سەربازييەكانى نزيك لەو گرووپانە كرد، هەندێك سەركردە و ئەنداميشى دەستگيركرد كە هەڕەشەبوون لەسەر ئاسايشى دەوڵەت، كە بەردەوام هێرشيان دەكرد سەر نێردە ديپلۆماسى و بەرژەوەندى وڵاتانى ڕۆژئاوا لە عێراق. (مستەفا كازمى) هەنگاوى زياترى گرتەبەر بۆ گێڕانەوەى شكۆى دەوڵەت و دەزگا ئەمنى و سەربازييەكان، لە رێگەى كەمكردنەوەى هەژموونى ئەو گرووپە شيعە نيمچە سەربازييانەى هاوپەيانى ئێرانن، كە گرووپە جێبەجێكارەكان دەگرێتەوە و پەيوەستن بە بەيعەتى شەرعى بۆ عەلى خامنەئى رێبەرى باڵاى كۆمارى ئيسلامیى ئێران. گرنگترين هەنگاوى سەرۆك وەزيران دانانى سنوورێك بوو بۆ هەژموونى ئەو گرووپە چەكدارانەى هاوپەيمانى ئێرانن و گێڕانەوەى بڕيارى دەزگا سەربازى و ئەمنى و ئابوورييەكانى عێراق".[10] دەتوانرێت ئەم هەنگاوانە بە هەنگاوی باش و کاریگەر دابنرێن هیچ نەبێت لە پێناو سنوردارکردنی دەسەڵاتی میلیشیاکان لە عێراقدا، بەڵام هەوڵەکانى حکومەتى عێراق هیچ ئەنجامێکى بەرچاوى نەبوو.

کۆتایی

دەتوانرێت ئاماژە بەوە بکرێت کە هەوڵەکان چڕ کرانەوە لە پێناو بەرقەرار بوونی ئاسایش و ئارامییەکی سەقامگیر لە عێراق بە گشتی و هەرێمی کوردستان بە تایبەتی. ئاسان نییە بگووترێت داعش کۆتایی پێهاتووە، چونکە هێشتا دەبینین لە چەندین لای جیاواز زۆرجار جمووجۆڵیان هەیە و هێشتا مەترسییان ماوە بۆ سەر ئاسایش و خەڵکی سڤیلی هەرێمی کوردستان. هەروەها کۆنتڕۆڵکردن و نەهێشتنی بیری داعشی بەدواداچوونی جدی، کاری گرنگ، زیاتری پێویستە چونکە دەبینین هێشتا چەندین منداڵ و خێزانی داعش بوونیان هەیە لە ناوچە جیاوازەکانی هەرێمی کوردستان و عێراق کە بە بیر و باوەڕی داعشی و تووندڕەوانە پەروەردە کراون و هێشتا کاریگەری ئەو بۆچوونانە لە هزریاندا ماوە.

ئاماژە کردن بە کەمبوونەوەی هێرش و پەلامارەکانی گرووپە میلیشیاکان بۆ سەر هەرێمی کوردستان ڕاستییەکی هەستپێکراوە، بەڵام لە هەمان کاتدا کارکردنی زیاتر و زیاتر پێویستە و گرنگە لە پێناو نەهێشتنی ترس لای دانیشتووانی هەرێمی کوردستان بۆ ئەوەی بتوانن هەست بکەن بەوەی کە ئەوان هەرێمێكی ئارام و سەقامگیر دەژین کە مافیێکی سەرەتایی هەر هاووڵاتییەکە. لە پێناو ڕێگریکردن لە پەلهاوێشتنی ئەو گرووپانە بۆ ناوچە کورد نشینەکان و مەترسی ناکۆکی ناوخۆیی لە داهاتوودا. دەستووری عێراق (2005) بە ڕوونی ماف، ئەرکی هەرێمی کوردستانی دیاریکردووە، سنووری دیاریکردووە، و هەروەها هێرش و پەلاماردانی هەرێمی کوردستانی بە پێشێلکردن و لادان لە دەستوور وەسف کردووە. پێویستە بۆ هەر ناڕوونی و پرسێکی دیاریکراو سەبارەت بە هێرش و پەلاماردانەکانی سەر هەرێمی کوردستان بگەڕێینەوە بۆ بڕگە و ماددەکانی دەستووری عێراقی فیدڕاڵ سەبارەت بەم بابەتە بۆ ئەوەی بتوانین وەڵامێکی گونجاو و یەکلاییکردنەوەیەکی گونجاومان بە گوێرەی دەستوور دەستبکەوێت.   

[1] Iraqi Timeline: Since the 2003 War. Hama Saeed, Sarhang: Garret Nada,

https://www.usip.org/iraq-timeline-2003-war

 Iraq in 2023: Challenges and Prospects for peace and human security. Fazil, Shivan: Dr Alaa Tartir [2]. https://www.sipri.org/commentary/topical-backgrounder/2023/iraq-2023-challenges-and-prospects-peace-and-human-security

[3] Iranian Guards claim ballistic missile attacks in Erbil

Iranian Guards claim ballistic missile attacks in Erbil | Kurds News | Al Jazeera

Iraq: Statement by the spokesperson on missile attacks in Erbil. 4 

Iraq: Statement by the Spokesperson on missile attacks in Erbil | EEAS (europa.eu)

 [5]رۆمانۆسکی: بەهێزبوونی هەرێمی کوردستان هۆکارە بۆ سەقامگیری و ئاسایش، هەواڵنێر

 https://www.nuche.net/post-12956.html

6 گرووپە چەکدارەکان ڕوو لە لێدانی ئەمەریکا وەردەگێڕن و دژی کوردستان و تورکیا چالاکی ئەنجام دەدەن، فیلی، ئیریک

https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/militias-pivot-away-us-targets-toward-kurdistan-and-turkish-bases

[7] گرافیک. هێڕشی میلیشیاکان بۆ سەر هێزەکانی ئەمەریكا لە عێراق، گوڵباخ، بەهرامی.

 گرافیک... هێرشی میلیشیاکان بۆ سەر هێزەکانی ئەمەریکا لە عێراق (kurdistan24.net)

7 مەترسیدارترین میلیشیای ئێران کامەیە؟، هەواڵنێر.https://www.nuche.net/post-3700.html 

8 پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی سەبارەت بە هێڕشی مووشەکی بۆ سەر هەولێر،

https://presidency.gov.krd/statement-by-president-nechirvan-barzani-about-the-missile-strikes-on-erbil/

9 رووبەڕووبوونەوەی دەوڵەتی عێراق دژی هەژموونی دەوڵەتی هاوتەریب، هەواڵنێر. https://www.nuche.net/post-4381.html