Nuce Logo

وەرگێڕانى: ئيسماعيل تەها

رۆژنامەى جلۆبسى ئيسرائيلى كە تايبەتە بە بوارى ئابوورى، لە راپۆرتێكدا بەناونيشانى (رێڕەوى وشكانى لە توركياوە بۆ عێراق و كەنداوى فارس لە رێگەى ئۆپراسيۆنێكى سەربازييەوە) تيشك دەخاتە سەر هەوڵەكانى رەجەب تەيب ئەردۆغان، سەرۆك كۆمارى توركيا بۆ قۆستنەوەى ئەو دەرفەتە.

بەگوێرەى رۆژنامە ئەنقەرە و بەغدا سومەند دەبن لە دواكەوتنى ئەو رێڕەوى ئابوورەيەى كە هندستان و رۆژهەڵاتى ناوەڕاست و ئەوروپا و سعووديە و ئيسرائيل پێكەوە دەبەستێتەوە و  ئەمەريكا پلانى بۆ داناوە، ئەو پڕۆژەيە كەنداوى فارس دەكات بە يەكێك لە گرنگترين رێگە نەوتييەكان لە جيهان.

راپۆرتەكە ئاماژە بەوە دەكات، بۆ يەكەمجار حكومەتى عێراق پارتى كرێكارانى وەك رێكخراوێكى تيرۆرستى ناساندووە، ئەو بڕيارەى بەغدا دەبێتە پاڵنەرى توركيا بۆ دەستپێكردنى ئۆپراسيۆنى فراوان لە باكوورى عێراق.

هەروەك رۆژنامە ئيسرائيلييەكە جەختى لەسەر ئەوەش كردۆتەوە، راگەياندنەكەى حكومەتى عێراق لەدواى سەردانى شاندێكى توركيا بۆ بەغدا بوو، دياريكردنى ئەو كاتەش بۆ ئەوە بووە هيچ بوارێك بۆ گومان نەهێڵێتەوە. 

رۆژنامەكە باس لەوەش دەكات پاڵپشتى حكومەتى هەرێمى كوردستان ئەو پڕۆژەيە كە لە لايەن ئەنقەرە و بەغدا جێبەجێ دەكرێت، مايەى سەرسوڕومانە.

رۆژنامەى جلبوس باس لەوەش دەكات، كە ئەو رێڕەوە نوێيە دەبێتە جێگرەوەى رێڕەوى دەرياى سوور.

رێڕەوى گەشە لەنێوان توركيا و عێراق

ئەو رێڕەوە درێژييەكەى دەگاتە (1200) كيلۆمەتر، ناوچەى بەسرە لە باشوورى عێراق بە باشوورى توركيا دەبەستێتەوە، هەروەها (100) هەزار دەرفەتى كار دەڕەخسێنێت، ساڵانە ئەنقەرە و بەغدا چوار مليار دۆلاريان لە داهاتى گومرگ دەستدەكەوێت.

رۆژنامەكە باسى لەوەش كردووە، شەمەندەفەرى خێرا لە كاتژمێرێك (300) كيلۆمەتر دەبڕێت، ئامانجيش ئەوەيە ئەو هێڵە دەبێتە گەورەترين هێڵ لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاست، كە ئەوروپا بە كەنداوى عەرەبى و رۆژهەڵاتى خواروو لە رێگەى توركيا و عێراقەوە پێكەوە دەبەستێتەوە.

ئەو پڕۆژەى توركيا و عێراق جێگەى رێڕەوى دەرياى سوور دەگرێتەوە، كە ئێستا بە كردەيى بەهۆى هێرشى حووسيەكان بۆتە مەترسيدارترين رێڕەوى ئاوى لە جيهان. 

سەبارەت بە هەنگاوەكانيش بەگوێرەى رۆژنامەكە عێراقيى و توركەكان دەستيان بە بونيادنانى ناوەندە لۆجستى و پيشەسازييەكان لەسەر ئەو رێگەيە كردووە، بە هەمان شێوە هێڵەكانى نەوت و گازيش بونياد دەنێنن.

ئەو رۆژنامە ئيسرائيليەكە باس لەوەش دەكات، ئەنقەرە ئێستا دركى بەو دەفەتە دوولايەنە كردووە، يەكەم دەرفەت بە درووستكردنى رێڕەوێكى وشكانى لەگەڵ عێراق، دەبێتە هۆى تێپەڕاندنى پڕۆژەى وشكانى جۆ بايدن، سەرۆكى ئەمەريكا، كە توركيا لە پلانەكەى جۆ بايدن نييە، ئەوەش بۆ ئەردۆغان دەرەفەتێكى زێڕينە، چونكە هيچ ئاسۆيەكى روون بۆ ئاشتەوايى نێوان سعووديە و ئيسرائيل نييە، لە هەمان كاتيش سەرۆكى ئەمەريكا بايەخى تەواوى بە هەڵبژاردنەكانە، ئەوەش بۆ ئەردۆغان دەرفەتى رەخساندووە، كە يەكەم رێڕەوى وشكانى لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاست درووست بكات.

ئەو پاڵپشتيەى توركيا بۆ حەماس دەرى دەربرێت، سوودى پێى گەياندووە و بۆى بووە بە پەردەيەك، لەگەڵ سەرهەڵدانى ئەو جەنگە بەدرەوامەى لە غەزە هەيە دەرفەت بۆ ئەنقەرە رەخساوە تاوەكوو پێگەى خۆى بەهێز بكات، كە ئامانجى لێدانە لە پارتى كرێكاران.

رۆژنامەكە جەخت لەسەر ئەوەش دەكاتەوە، چاوەڕوان دەكرێت لە مانگى داهاتووە رەجەب تەيب ئەردۆغان سەردانى عێراق بكات، لەدواى ئەو سەردانەش توركيا ئەگەر هەيە توركيا بە قووڵايى (40) كيلۆمەتر بێتە ناو خاكى عێراق.

سەرچاوە: ماڵپەڕى زەمانى توركى