رۆژئاواى کوردستان دەکەوێتە بەردەم دۆخێکى نوێ
نوچە نێت
وەرگێڕانی: ئیسماعیل تەها
ئیدارەى خۆسەرى لە رۆژئاواى کوردستان کە هێزەکانى سووریاى دیموکرات (هەسەدە) بەڕێوەى دەبات، سەدان چەکدارى رێكخراوی تیرۆرستی داعشى ئازاد کردووە، عەلا حەلەبى چاودێرکى سیاسی لە راپۆرتێكدا جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە، ئازادکردنى ئەو چەکدارانەیە کاردانەوەیە لەدواى فشارەکانى حکومەتى سووری و تورکیا و ئەمەریکا کە رێگەیان نەدا ئیدارەى خۆسەرى هەڵبژاردنى شارەوانییەکان بەڕیوە ببات.
بڕیارى دواخستنى هەڵبژاردنەکان هاوکاتە لەسەر ئەو فشارە زۆرەی لەسەر ئەو پڕۆژە کوردییە هەیە، کە دیارترینیان نزیکبوونەوەى تورکیا و سووریایە بە پاڵپشتى رووسیا و عێراق و ئێران، لە لایەکى دیکەشەوە هەڵبژاردنەکانى سەرۆكایەتی ئەمەریکا نزیک بۆتەوە، دۆناڵد ترەمپ، کاندیدى کۆمارییەکان و سەرۆکى پێشووى ئەمەریکا ئەگەرى دەرچوونى بەهێزترە.
دۆناڵد ترەمپ لە ماوەى سەرۆکایەتى خۆى خواستى خۆى بۆ کشانەوە لە سووریا راگەیاند بوو، بە کردەییش لە چەند ناوچەیەکی رۆژئاوای كوردستان کشایەوە، بەر لەوەى هەڵوێستى خۆى بگۆڕێت فۆکەسى لەسەر بوونى هێزەکانى بوو لە ناوچە نەوتییەکانى باکوورى رۆژهەڵاتى سووریا لە پاڵ بنکەى تەنەف کە دەکەوێتە سێگۆشەى سنوورى ئوردن ــ عێراق ــ سووریا کە رۆڵى لە پاراستنى ئیسرائیل هەیە.
ئەو دۆخە نوێیە ئیدارەى خۆسەرى خستۆتە بەردەم کۆمەڵێک بژاردە، هەموویان بەرەو ئەوەن کۆتایى بەو ئەزموونە دێت، لە رابردوو هێزە کوردییەکان هەوڵى چەسپاندنى ئەو ئیدارەیان بە ئەمرى واقیع و یاریکردن بە فاکتەرى کات دا، بەو هیوایەى بتوانن سیستەمێکى فیدراڵى لە سووریا درووست بکەن و رێگە بە مانەوەى ئەو کیانە بدەن کە بە پاڵپشتى ئەمەریکا کۆنتڕۆڵى کێگلە نەوتییەکانى سووریا و رووبەرێکى فراوانى کشتوکاڵى گەنمیان کردبوو، کە بەهێزترین رەگەزى ئاسایشى خۆراکى سووریایە.
لە پاڵ پاڵپشتى ئەمەریکا هەسەدە وەبەرهێنانى لە دڵنیایى بوونى سەربازیى نایاسایى دەکرد، جگە لەوەش دەستگرتن بە سەرچاوەکانى نەوتى سووریا، کورد کۆمەڵێک کارتى لەبەردەست بوو، ئێستاش بۆ پارێزگارى لە ئیدارەى خۆسەرى دەستیان بە سووتاندنى کارتەکان کردووە، دیارترینیان زیندانییەکانى رێکخراوى تیرۆرستى داعشە لە گرتووخانەکان و کەمپى هۆل، کە ئافرەت و منداڵانى ئەو رێکخراوەى تێدایە، کە بە تێپەڕێنى کات بۆتە نیچمە ئیمارەتێکى بچووک کە رێگە بە گەشەکردنى بیرى توندڕەوى و گواستنەوەى بۆ نەوەکانى دواتر دەکات.
چەند رۆژێک بەر لە ئێستا لێبووردنى بۆ نزیکەى (1200) ئەندامى ئەو رێکخراوەى ئازاد کردووە، کە لەسەر چواریان عێراقى بوون، ئەوەش بۆتە هۆى ئەوەى ئاسایشى عێراق پلانى ئاگادارکردنەوەى گشتگیر رابگەیێنێت تاوەكوو هەوڵی کۆنترۆڵکردنى کاریگەرى ئازادکردنى ئەو چەکدارانە بدات.
فەرماندەى چالاکییەکانى نەینەوا لە هێزە عێراقییەکانى ئەو پارێزگارى داواى کرد بە هۆشیارى و ئاگادارییەوە ماڵە لەگەڵ ئەو دۆخە بکەن و هەموو سەرچاوەیەک بەکاربهێنن بۆ رێگرى لە پەڕینەوەى ئەو چەکدارانە بۆ ناو خاکى عێراق، ئەوەش لە کاتێدایە ئەفسەرێکى باڵا لە هێزە هەواڵگرییەکانى عێراق راگەیاند، پلانەکەمان لەسەر دوو ئاست کاردەکات ئەویش دانانەوەى بۆسەیە و کۆنتڕۆڵکردنى ناوچە دوورەکانە، لە هەمان کاتیشدا هەڵمەتێک بۆ پشکنینى ئەو ناوچانەى بۆتە پەناگەى و ئەو ئەشکەوتەکانى تیرۆرستان بەکارى دەهێنن دەست پێ دەکەین.
لە لایەکى دیکەوە چەند سەرچاوەیەکى کوردى بە دوورى نازانن ئەوە پەیامێک بێت ئاراستەى عێراق کرابێت، کە رۆڵى نێوەندگیر لە ئاساییکردنەوەى پەیوەندییەکانى سووریا و تورکیا دەبینێت، ئەو سەرچاوەیە ئاماژە بەوەش دەکات ئەو مەترسییە ناوچە دەشتاییەکانى سووریاش دەگرێتەوە، کە چالاکى شانەکانى داعش لەو ناوچانەى پەیوەستە مۆسکۆ و دیمەشق کە مۆسکۆ و دیمەشق بە پاڵپشتى ئەمریکا لە ڕێگەی "بنکەی تەنف"دەبەستێتەوە، کە ئەوەش هەڕەشەی هەڵگیرسانی زیادبوونى شەڕى هەیە لەو ناوچانەی کە سروشتێکی جوگرافیای ئاڵۆزیان هەیە، لە ناوەڕاستی سوریا.
مەزوڵوم عەبدى، فەرماندەى هێزەکانى هەسەدە لە ماوەى رابردوو رایگەیاند، ئەوان ئامادەن لەگەڵ حکومەتى سووریا گفتوگۆ بکەن، دواى چەند رۆژێک لەو لێدوانانە رایگەیاند، ئامادەین گفتوگۆ لەگەڵ تورکیا و گرووپەکانى ئۆپۆزسیۆنى سوورى بکەین، بەگوێرەى چەند سەرچاوەیەک لە ماوەى رابردوو ئاماژەیان بە لێدوانەکانى ئەم دوایەى، لەسەر ئاستى سیاسیش چەند هەسەدە هەوڵەکانى چڕکردۆتەوە بۆ کردنەوەى کەناڵ لەگەڵ تورکیا یاخود گرووپە ئۆپۆزسیۆنەکانى سووریا بۆ دۆزینەوەى رێککەوتنێکى سیاسى بدۆزێتەوە، تاوەکوو بتوانێت پارێزگارى لە هەندێک دەستکەوتى ئیدارەکەى بکات.
عەبدى کە هەوڵى کۆنترۆڵکردنى ئەو قەیرانە دەدات کە بۆتە مەترسى لەسەر بوونى ئیدارەکەى پێى وایە ئەستەمە لەو نزیکانە دیمەشق و ئەنقەرە بەهۆى دۆسیە ئاڵۆزەکانى نێوان هەردوو وڵات بگەنە رێککەوتن.
مەزڵوم عەبدى جەخت لەسەر ئەوەش دەکات پەیوەندییەکانیان لەگەڵ سووریا نەپچڕاوە، پێشى وایە ئەوە پەیوەستە بە هەڵوێستەکانى دیمەشق، کە داوا دەکات دووبارە پەیوەندییەکان هەڵسەنگێنێتەوە، ئەوەش بە ئاماژەدان بە هەوڵەکانى پێشوو بۆ گفتوگۆ دەکات کە بە نێوەندگیرى رووسیا بوو لە قۆناغى سەرۆکایەتى دۆناڵد ترەمپ، کە ئەو کاتە دیمەشق سووربوو بە کۆتایىهێنان بە ئیدارەى خۆسەرى پێش ئەوەى کورد لە گفتوگۆکان بکشێتەوە، دواتر رووسیا رایگەیاند کشانەوەى کورد لە گفتوگۆ جێبەجێکردنى خواستى ئەمەریکایە، چونکە مۆسکۆ پێى وابوو هەسەدە لە گفتوگۆکردن سوور نەبوو بەهۆى بەردەوامى ملکەچى فەرمانەکانى واشنتن.
لێرەوە دیمەشق دەستى بە کرانەوە لە گەڕى گفتوگۆکانى پێشەوە کرد، نەرمى زۆرى لە هەندێک دۆسیەى هەستیار نواند، لەوانە خوێندن بە زمانى کوردى، جگە لەوە دەستى بە کۆمەڵێک پرەنسیپەوە گرت، لە سەرووى هەموویانەوە کۆتاییهێنان بە ئیدارەى خۆسەرى و گەڕانەوەى حکومەتى سووریا بە شێوەیەکى سرووشتى، کە ئەو هەڵوێستەى دیمەشق گۆڕانى بەسەردانەهاتووە.
سەرەڕاى ئەوەى تێکەڵبوونى راستەقینەى کورد بۆ گفتوگۆ لەگەڵ دیمەشق، بەڵام بۆى هەیە سەر بکشێت بۆ کۆتاییهاتنى ئەو ئیدارەیە، ئەوەندە هەیە کورد لەو کاتەدا دەتوانێت خۆى لە جەنگێکى نابەرانبەر بپارێزێت، هەسەدە پێشتر لە کاتى هاتنى تورکیا بۆ خاکى سووریا و داگیرکردنى چەندین ناوچە بەشێکى تاقیکردەوە، ئێستاش بەشێکى دیکەى لە رێگەى بە ئامانجگرتنە بەردەوامەکانى فڕۆکەى بێفڕۆکەوانى تورکیا تاقیدەکاتەوە، کە زۆربەى ژێرخانى ناوچەکانى هەسەدەى وێران کرد.
ئێستاش تاکە هۆکار تا ئێستا هەسەدە دەستى پێوەگرتووە بریتییە لە گۆڕانکارییە نێوەدەوڵەتییەکان کە کۆتاییهێنانى ئیدارەى خۆسەرى دواخستووە.
سەرچاوە: ماڵپەڕی ئەلئەخبار
0 لێدوانەکان
Karla Gleichauf
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
M Shyamalan
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment
Liz Montano
12 May 2017 at 05:28 pm
On the other hand, we denounce with righteous indignation and dislike men who are so beguiled and demoralized by the charms of pleasure of the moment