درۆنى په‌كه‌كه‌ هاوكێشه‌ى شه‌ڕه‌كه‌ى له‌گه‌ڵ توركیا ده‌گۆڕێت؟ شیکاری

نوچه‌نێت

ماڵپه‌ڕى كه‌ناڵى حوڕه‌ى ئه‌مریكى له‌ راپۆرتێكدا باس له‌ كاریگه‌ريى به‌كارهێنانى فرۆكه‌ى بێ فڕۆكه‌وان له‌لایه‌ن په‌كه‌كه‌ ده‌كات و باس له‌وه‌ ده‌كات توركیا بێ ئه‌وه‌ى به‌ راشكاوى لایه‌نێك تۆمه‌تبار بكات به‌ دواى سه‌رچاوه‌ى ئه‌و فڕۆكانه‌ ده‌گه‌ڕێت.

پارتى كرێكارانى كوردستان لە چەند هەفتەى رابردوودا شێوازى هێرشەكانى گۆڕیوە، بۆ " هێرشى گوماناوى" كە بنكە سەربازییەكانى توركیاى لە نزیك سنوورەكانى ناو خاكى سووریا و توركیا كردۆتە ئامانج.

تا ئێستا سێ هێرشى كردۆتە سەر بنكە سەربازییەكانى توركیا، دوو هێرشیان بنكەى سەربازى سوپاى توركیاى لە دیاربەكر و باتمان لە ناوچەى شێرناخى كردووه‌ته‌ ئامانج.
رۆژى سێشەممە وەزارەتى بەرگرى توركیا رایگەیاند، بەر لە هێرشكردنە سەر بنكەیەكى سەربازى لە ناوچەى "قه‌ڵغانى فوڕات"ى سووریا، لە ناوچەكه‌ لە دەوروبەرى شارى حەلەبى سووریا فڕۆكەیەكى بێفڕۆكەوانیان تێكشكاندوە.

سەبارەت بەو هێرشانە پارتى كرێكارانى كوردستان هیچ روونكردنەوەیەكى نەداوە، سەرچاوە ئەمنیەكانى توركیا بە راگەیاندنەكانەكى نزیك لە حكومەتیان راگەیاندووه‌:  ئه‌و هێرشانە لە هەموو بەیاننامەكانى وەزارەتى بەرگرى توركیا لە رێگەى پەیوەندى فه‌رمییه‌وه‌ بڵاوكراونه‌تەوە.

هەروەها ناكرێت ئەو هێرشانە لەو پرۆسە سەربازى و ئەمنیانەى نزیكەى مانگێكە سوپاى توركیا دژى چەكدارانى پارتى كرێكاران لە ناوچە سنوورییەكانى هەرێمى كوردستان دەستى پێكردووە جیا بكرێنەوە، راپۆرتە نا فەرمیەكان ئاماژە بەوە دەكەن ئەنقەرە لەرێگەى بنكەى سەربازى پێگەى خۆى لەو ناوچەیە بەهێزكردووە، بۆ رێگریكردن لە چەكدارانى پارێكارانى كوردستان، له‌و  رێگەیەى چیاكانى قەندیل به‌ ناوچەكانى باكور و رۆژئاواى سووریا ده‌گه‌ینێ.

سەبارەت بە هێرشەكانى توركیاش بۆ سەر هێزەكانى پارتى كرێكاران وەزارەتى بەرگرى توركیا ئاماژە بەوە دەكات هێرشەكانیان لە ناوچە جیاوازەكانى هەرێمى كوردستان" ئەنجامى گەورەى سەربازى" هەبووە، لە بەرانبەریشدا پارتى كرێكاریش باس لەوە دەكات هێرشەكانیان  ئەنجامى هەبووە.

ئەوەى لە نێوانیان روون نییە، داهاتووى ئەو جەنگەیەى نێوانیانە، بەتایبەت لەگەڵ گۆڕانى هاوكێشەكان لە كاتێكه‌ جێى سەرنجه‌.

لە زەوییەوە بۆ ئاسمان

جەنگى پارتى كرێكاران و توركیا لە (١٩٨٤)وە دەستى پێكردووە تا ئێستا زیاتر لە (٤٠) هەزار كەس لەو جەنگە گیانیان لەدەستداوە، زۆربەى ململانێكانى ئەو دوو هێزە لە باشوورى رۆژهەڵاتى توركیا بوو، بەو دوایە جەنگەكە گوازرایەوە بۆ ناوچەكانى هەرێمى كوردستان و باكوورى رۆژهەڵاتى سووریا.   

جگه‌ له‌ په‌كه‌كه‌ چه‌ند لایه‌نێكى تر
به‌رژوه‌ندییان له‌ هێرشى درۆنه‌كان هه‌یه‌

 

پارتى كرێكاران بەشێوەیەكى تەواو جبەخانە سەربازییە تایبەتیەكانى خۆى ئاشكرا ناكات، بەڵام لە هەمان كات ئاماژە بە و تاكتیكانە دەكات كە بەپێى پێداویستى ئەو قۆناغە گەشەى پێدەدات. بۆ نموونە لەگەڵ ئەو سێ هێرشەى فڕۆكە بێفڕۆكەوانەكان  گرتەیەكى ڤیدیۆى بڵاوكراوە، لەو گرتە ڤیدیۆیە پروپاگه‌نده‌ بۆ ئەو فڕۆكانە دەكات، كە بەكارى هێناون بۆ كردنە ئامانجى بنكە سەربازییەكانى توركیا.
بەگەڕانەوە بۆ ساڵانى رابردوو ناوەندەكانى پارتى كرێكاران و ئاماژەكردن بە بەكارهێنانى فڕۆكەى بێ فرۆكەوان شتێكى نوێ نییە، بەڵكو دەگەڕێتەوە بۆ كۆتایى (٢٠١٨)، بەڵام بەبێ روونكردنەوەى هۆكارەكان بەكارهێنانى وەستا، ئێستا چالاكییان بە فڕۆكەى بێفڕۆكەوان لەناو خاكى توركیا و دەرەوەى توركیا دەستى پێكردۆتەوە.

چاودێران پێیان وایە دواى شكستى كردە سەبازییەكانى وشكانى، پارتى كرێكاران  هێرشەكانى فڕۆكەى بێفڕۆكەوان وەك هەنگاوى جێگرەوە لە شەڕەكان بەكار دەهێنێت، بەتایبەت لەگەڵ بڵاوبوونەوەى فراوانى سوپاى توركیا  و گەیشتنى بە ناوچەكانى هەرێمى كوردستان.

تەها عۆدە ئۆغلۆ لێكۆڵەرى توركى بۆچوونێكى ترى هەیە لە لێدوانێكى بە ماڵپەڕى (حوڕە)ى رایگەیاندووه‌، "گەڕان بە دواى چارەنووسى هێرشەكانى ئەو دوایەى توركیاى دەكردە ئامانج، تەنیا لە سنوورى لایەنى بەرپرسیار ناوەستێت" ئەو لێكۆڵەره‌ دەشڵێت، "چەند لایەنێك هەیە بەرژەوەندى لەو هێرشانە هەیە، یاخود لەو كاتەدا هەوڵ دەدات لە بەرژەوەندى خۆى بەكارى بهێنێت".

دیاریكردنى كاتەكە بەرێكەوت نییە

لەو كاتەدا ئەو هێرشانە بە رێكەوت نییە، عۆدە ئۆغلۆ روونیشى دەكاتەوە" ئەو هێرشانەى ئەو دواییە زۆر پەیامى هەڵگرتووە، خاوەنەكەى دەیەوێت بۆ توركیاى بنێرێت"
سەبارەت بە پەیامەكانیش بە بۆچوونى ئەو لێكۆڵەرە توركە، بریتین لە:
یەكەم: بە دیاریكراوى بریتیە لە پاشەكشەپێكردنى رۆڵى توركیا لە بوارەكانى وزە و نەوت و گازى سروشتى .
دووەم: دەستهەڵگرتنى توركیا لە پرسى سووریا.  
سێیەم: ئاسانكارى ئەركى لایه‌نه‌كانى ناوخۆ كە نه‌یانتوانى به‌ هه‌ڵبژاردن باڵى پارتى داد  و گەشەپێدان گرێ بده‌ن.
ئەو لێكۆڵەرە توركە ئاماژە بە لایەنەكانى پشت ئەو هێرشانە دەكات، كە رووى كردۆتە سیاسەتى" لێدان لەژێر پشتێنەى توند بۆ دروستكردنى ئاژاوە و ناسەقامگیرى و بڕواپێهێنانى هاونیشتمانى توركیا، كە هەڵبژاردنى پارتى داد و گەشەپێدان نابێتە هۆى سەقامگیرى".
هەروەها پێشى وایە  كردنە ئامانجى دەزگاكانى سوپاى توركیا بە دیاریكراوى هەڵگرى پەیامێكى دوو لایەنە، كە سوپاى توركیا بەرپرسى یەكەمى بۆردومانكردنى پێگەكانى پارتى كرێكارانە لە هەرێمى كوردستانه‌.

لە لایەك زیاتر

سەرەڕاى دیاریكردنى لایەنى بەرپرسى ئەو هێرشانە، لەلایەن وەزارەتى بەرگرى توركیا، بەڵام سروشت و میكانزمى دیاریكردنەكە بە تەواوى ئاشكرا نەكراوە، لە چەند رۆژى رابردوو تەنیا لە چوارچێوەى شیكارى لێكۆڵەران و ئەو راپۆرتانەى لە رۆژنامە توركییەكان بڵاوكراوه‌تەوە.
رۆژنامەى (خەبەر تورك)ى توركى لە راپۆرتێكدا باس لەوە دەكات" پارتى كرێكارانى توركیا (٤١) فرۆكەى جۆرى فڕۆكەى نموونەیى هەیە، چاوەڕوانى ئەو داواكارییانە دەكات كە پێشكەشى كردووە بۆ وەرگرتنى (١٢٠) فڕۆكەى نموونەیى تر.
ئەو رۆژنامەیە ئاماژەى بەوەش كردووە لە مانگى تشرینى دووەمى (٢٠١٨) پارتى كرێكاران یەكەم فرۆكەى بێفڕۆكەوانى لە ویلایەتى شەرناخ بەكارهێنا، دواى ئەو هێرشە توركیا ژمارەیەك ژێرخانى لە بنكە سەربازیەكان دروستكرد بۆ لەكارخستنى ئەو جۆرە هێرشانە.

لە لایەكى ترەوە عومەر ئۆزكزلیك لێكۆڵەر لە ناوەندى "سیتا"ى نزیك لە حكومەتى توركیا ده‌ڵێ، "شوێنى فڕینى ئەو فرۆكە بێفڕۆكەوانانە لە باكوزر و رۆژهەڵاتى سووریان، بەشێكیان بە ئاڕاستەى هەرێمى كوردستان دەفڕن بە هەماهەنگى لەگەڵ حەشدى شەعبى، كە لەلایەن ئێرانەوە پاڵپشتى دەكرێن، شوێنى چالاكییە بەرچاوەكانیان لە باكورى رۆژهەڵاتى سووریایە، بەتایبەت شوێنى نیشتنەوەیان لە تەل حمیس و تەل حەمۆیە".

ئەو لێكۆرە ئاماژە بە بنكه‌كانى ترى فڕینى ئەو فڕۆكانە دەكات، كە لە كۆبانێنن نزیك رووباڕى فوڕات، ئەو لێكۆرە هاوپەیمانى نێودەوڵەتى بە پێدانى ئەو فرۆكانە به‌ بەشێك لەهێزە كوردییەكان لە باكوورى رۆژهەڵاتى سووریا تۆمەتبار دەكات. 
تا ئێستا بەفەرمى ئەنقەڕە هیچ لایەنێكى بە سەرچاوەى ئەو فرۆكە بێفڕۆكەوانانە تۆمەتبار نەكردوە، لێدوانى بەرپرسانى توركیا تەنیا سەبارەت بە هێرشەكان و نەبوونى هیچ زیانێكى هێرشەكانیانە.

لە لایەكى ترەوە لیڤینت كەمال پسپۆڕ لە دۆسیە ئەمنییەكان ئاماژەى بەوە كردووه‌، ئەو هێرشانەى بنكه‌كانى سوپاى توركیا لە دەوروبەرى حەلەب كردە ئامانج، فرۆكەكان لە ناوچەكانى ژێر دەسەڵاتى یەكینەكانى پاراستنى گەل، لە مەنبه‌ج لە رۆژهەڵاتى حەلەب هەڵساون.
ئەو نووسەرە لە تویتەر بڵاوى كردەوە" سێ بنكەى هاوبەشى یەكینەكانى پاراستنى گەل و رووسیا بە دوورى شەش كیلۆمەتر لە خاڵى ئەو شوێنەى فڕۆكە بێفڕۆكەوانەكانى لێ فڕیوە دوورن".
ئەو لێكۆڵەرە ئاماژەى بەوە كردووه‌، گونجاوترین ناوچە بۆ هێرشكردنە سەر بنكە توركی لە شارى ئەلبابە، كە، بنكەى مەنبەج و تەل رەفعەتە، كە لەو شوێنەوە رووسیا  لەگەڵ یەكینەكانى پاراستنى گەل هەماهەنگە.

 

په‌كه‌كه‌ له‌ ساڵى 2018 وه‌
فڕۆكه‌ى بێ فڕۆكه‌وان به‌كارده‌هێنێت
 

هەڵكشانێكى مەترسیدار

لە نێوان" هێرشە گوماناوییەكان" و وەڵامدانەوەى توركیا بۆ ئەو هێرشانە لە چەند بەرەیەكى جیاواز ئاڵۆزییەكان لە نێوان هەردوولا زیاتر دەبن، دەبێتە زیادبوونى یەكانگیربوونى ناوچەیى لەسەر گۆڕەپانى ئەو ململانێیانە. 
هۆشەنگ ئەوسى شارەزا لە كاروبارى پارتى كرێكارانى كوردستان لە لێدوانێكدا بە ماڵپەڕى (حوڕە) ده‌ڵى، " لە جەنگى فڕۆكەى بێفرۆكەوان، پارتى كرێكاران دەیەوێت بڵێت: ئەو تواناى وەڵامدانەوەى لە قووڵاى خاكى توركیا و ناوچەكانى ژێر دەسەڵاتى هەژموونى توركیا لەناو خاكى سووریا هەیە، بەبێ لەدەستدانى هیچ جەنگاوەرێكى".
ئەوسى  لەو بڕوایە دایە ئەو تاكتیكە نوێیە، كاریگەرى لەسەر دوو ئاست دەبێت:
ئاستى یەكەم: وەڵامدانەوەى ئەنقەڕەیە لە رابردوو، هەروەها  بەردەوامى بژاردەى سەربازى بۆ چارەسەرى پرسى كورد لە ناوخۆ و دەرەوە.
ئاستى دووەم بەگوێرەى ئەو شارەزایە كوردە ئه‌وه‌یه‌، دەكرێت پێچەوانە رووبدات كە رۆژهەڵاتى فوڕات راكێشێتە كارەساتى شەڕێكى نوێى توركیا، ئەگەر توركیا دڵنیابۆوە سەرچاوەى ئەو فڕۆكانە رۆژهەڵاتى فوڕاتە. ئەوسى لە درێژەى قسەكانى گوتى، " ئەگەر سەرچاوەى فڕۆكە بێفرۆكەوانەكانى حزبوڵاى لبنانى و حوسییەكان و بزووتنەوەى حەماس زانراو بێت، ئەى پەكەكە لە كوێ و چۆن ئەو فڕۆكانەى دەستكەوتووە؟"
ئەو لێكۆڵەرە كوردە له‌ به‌شێكى ترى قسه‌كانى ده‌ڵێ،  "بە تایبەت ئەگەر توركیا و ئیسرائیلمان وەك دوو دەوڵەتى بەرهەمێنەرى فڕۆكەى بێفڕۆكەوان جیاكردەوە، تەنیا لە ئەمریكا و رووسیا و ئێران دەمێنێتەوە".  

 

سه‌رچاوه‌ : حوڕه‌ 

 

بابەتی پەیوەندی دار

0 لێدوانەکان

نەزەری خۆتان بنووسن

ئیمەیلەکەتان بە هیچ شێوەیێک بڵاو نابێتەوە. هەموو فیڵدە ئەستێرە دارەکان ئیجبارین