له‌ هه‌ولێر تای هه‌ڵبژاردنی عێراق له‌ به‌رزبوونه‌وه‌دایه‌ ناوخۆیی

نوچه‌نێت: لاڤین عومه‌ر

وا بڕیاره‌ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق، له‌ 10 تشیرینی یه‌كه‌می ئه‌مساڵ به‌ڕێوه‌ بچێت، لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان له‌ شاری هه‌ولێر، هه‌ر یه‌كه‌یان چاوییان له‌وه‌یه‌، كه‌ زۆرترین ده‌نگ بۆ خۆیان مسۆگه‌ر بكه‌ن، به‌ڵام پێده‌چێت، كه‌مبوونه‌وه‌ی خزمه‌تگوزارییه‌ بنه‌ڕه‌تییه‌كانی وه‌ك ئاو، ببێته‌ یه‌كێكه‌ له‌و كه‌ره‌ستانه‌ی كه‌ پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كان گه‌رمتر ده‌كه‌ن.

كه‌مبوونه‌وه‌ی خزمه‌تگوزارییه‌كان گوڕ به‌ پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردن ده‌دات

 

له‌ هه‌ولێر تای هه‌ڵبژاردنی عێراق له‌ به‌رزبوونه‌وه‌دایه‌

10 تشرینی یه‌كه‌می ئه‌مساڵ، ئه‌و ڕۆژه‌یه‌ كه‌ له‌سه‌ر سندوقی ده‌نگدان، لایه‌نه‌ سیاسییه‌كانی عێراق، ڕووبه‌ڕووی یه‌ك ده‌بنه‌وه‌، به‌گوێره‌ی ڕاپۆرتێكی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان، كه‌ له‌ چواری ئابی (2021) بڵاو بووه‌ته‌وه‌، ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق، له‌ (329) كورسی پێكدێت، له‌م هه‌ڵبژاردنه‌یشدا،‌ (320) كورسییان به‌سه‌ر (83) بازنه‌ی عێراقدا دابه‌شكراون، نۆ كورسییه‌كه‌ی تریش، بۆ كۆتای پێكهاته‌كان دانراون، پێنج كورسی كۆتا، بۆ كریستیانه‌كانی (به‌غداد، دهۆك، هه‌ولێر، نه‌ینه‌وا، كه‌ركووك) دانراون، چوار كورسییه‌كه‌ی تریش بۆ كۆتاكانی (ئێزدییه‌كانی نه‌ینه‌وا، سابیئه‌ی مه‌ندائی، شه‌به‌ك، كوردی فه‌یلی له‌ واست) دانراون.
هه‌ر به‌گوێره‌ی ڕاپۆرته‌كه‌ی یۆئێن، سیسته‌مه‌ نوێیه‌كه‌ی هه‌ڵبژاردن له‌ عێراق به‌ جۆرێكه‌، هه‌ر ده‌نگده‌رێك ده‌توانێت به‌ ته‌نیا ده‌نگ به‌ یه‌ك كاندید بدات، له‌ هه‌ر بازنه‌یه‌كیشدا، له‌ یه‌ك كورسی زیاتر دانراوه‌، بۆیه‌ هه‌ر كاندیدێك زۆرترین ده‌نگی بازنه‌كه‌ی بهێنێت، ئه‌وه‌ ده‌بێته‌ براوه‌ و نوێنه‌ری ئه‌و بازنه‌یه، هه‌روه‌ك چۆن له‌ هه‌ر بازنه‌یه‌كیشدا، كورسییه‌ك بۆ ژنان دانراوه‌‌.
به‌گوێره‌ی یاسای هه‌ڵبژاردنی ئه‌مجاره‌ی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق، هه‌رێمی كوردستان (46) كورسی، له‌و ژماره‌یه‌یش دوو كورسی بۆ كریستیانه‌كان دانراون، كورسییه‌كانی تر به‌سه‌ر (12) بازنه‌دا دابه‌شكراون، هه‌ولێر (16) كورسی به‌رده‌كه‌وێت و به‌سه‌ر چوار بازنه‌دا دابه‌شكراوه‌، سلێمانی (18) كورسی به‌رده‌كه‌وێت و به‌سه‌ر پێنج بازنه‌دا دابه‌شكراوه‌، دهۆك (12) كورسی به‌رده‌كه‌وێت و به‌سه‌ر سێ بازنه‌دا دابه‌شكراوه‌.
ئه‌گه‌رچی لایه‌نه‌ سیاسییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان، له‌سه‌ر ته‌واوی بازنه‌كانی هه‌ڵبژارد له‌ هه‌رێمه‌كه‌ كێبڕكێیانه‌، به‌ڵام ئاماژه‌كان به‌ره‌و ئه‌و خاڵه‌ ده‌چن، كه‌ زیاتر سه‌رنجییان لای هه‌ولێر بێت، چونكه‌ هه‌ولێر پایته‌ختی هه‌رێمی كوردستانه‌ و له‌ ڕووی سیاسییه‌وه‌، پێگه‌ی تایبه‌ت به‌ خۆی هه‌یه‌، بۆیه‌ پێده‌چێت هه‌ولێر یه‌كێك بێت له‌و شوێنانه‌ی، تای هه‌ڵبژاردن تێیدا به‌رز ببێته‌وه‌.

 لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان له‌ هه‌ڵبژاردن زیاتر سه‌رنجییان لای هه‌ولێره‌
 


ڕۆژی (11/ئاب/2021) له‌ كۆبوونه‌وه‌یه‌كدا، له‌گه‌ڵ ژماره‌یه‌ك له‌ ئه‌فسه‌رانی حیزبه‌كه‌ی، له‌ وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌ و وه‌زاره‌تی ناوخۆ و ده‌زگای ئاسایش، ده‌رباز كۆسره‌ت ڕه‌سوڵ، ئه‌ندامه‌ی ده‌سته‌ی كارگێڕی مه‌كته‌بی سیاسیی یه‌كێتیی نیشتیمانیی كوردستان، ڕایگه‌یاند، ئه‌وان ده‌یانه‌وێت ململانێ سیاسییه‌كان بۆ هه‌ولێر بگوازنه‌وه‌، بۆیه‌ دوای لێكردن، هه‌مووان به‌شدار بن له‌ هه‌وڵی سه‌رخستنی كاندیدانی هاوپه‌یمانی كوردستان، كه‌ هاوپه‌یمانێتی نێوان یه‌كێتیی نیشتیمانیی و بزووتنه‌وه‌ی گۆڕانه‌، به‌ تایبه‌ت له‌ شاری هه‌ولێر، چونكه‌ وه‌ك ئه‌و گوتوویه‌تی: "یەکێتییەکی بەهێز لەهەولێر، دەتوانێت ببێتە باشترین داکۆکیکاری مافی خەڵک و جێبەجێکاری مافە دەستوورییەکانی گەلەکەمان لە عێراق".
هه‌ولێر بۆ بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان هێزه‌ سیاسییه‌كانی تریش گرنگه‌، به‌شێكی زۆر له‌ وزه‌كانییان بۆ مسۆگه‌ركردنی ده‌نگی خه‌ڵكی شاره‌كه‌ ته‌رخان كردووه‌، به‌ڵام ئه‌حمه‌د كانی به‌رپرسی لقی دووی پارتی دیموكراتی كوردستان، له‌گه‌ڵ باسكردن له‌ بازنه‌كانی ناو سه‌نته‌ری شار، لایه‌نه‌ سیاسییه‌كانی تریش بێئومێد ده‌كات، به‌ گوێره‌ی لێدوانی ئه‌و به‌رپرسه‌ی پارتیی، بۆ میدیای فه‌رمی حیزبه‌كه‌ی، سه‌نته‌ری شاری هه‌ولێر بۆ دوو بازنه‌ دابه‌شكراوه‌، ئه‌ویش بریتییه‌ له‌ بازنه‌ی ڕۆژهه‌ڵڵاتی هه‌ولێر و بازنه‌ی ڕۆژئاوای هه‌ولێر، جه‌ختی له‌وه‌یش كردووه‌ته‌وه‌، ئه‌وان وه‌ك پارتی، له‌ بازنه‌ی ڕۆژهه‌ڵڵاتی هه‌ولێر، كێبڕكێ بۆ به‌ده‌ستهێنانی چوار كورسی ده‌كه‌ن، له‌ بازنه‌ی ڕۆژئاوایش كێبڕكێ بۆ به‌ده‌ستهێنانی سێ كورسی ده‌كه‌ن، بۆ سه‌ركه‌وتنی كاندیده‌كانیشییان، ده‌نگی مسۆگه‌رییان هه‌ن.

جوڵانه‌وه‌ی نه‌وه‌ی نوێ، هیوای له‌سه‌ر كه‌مكردنی خزمه‌تگوزارییه‌كانی شاری هه‌ولێر هه‌ڵچنیوه‌

جوڵانه‌وه‌ی نه‌وه‌ی نوێ، كه‌ هێزێكی ئۆپۆزسیۆنی هه‌رێمی كوردستانه‌، له‌ ڕێگه‌ی به‌شداریكردن له‌ چاره‌سه‌ركردنی به‌شێك له‌ كه‌موكوڕییه‌كانی خه‌ڵكی هه‌رێمه‌كه‌، ده‌یه‌وێت نموونه‌یه‌كی تری سیاسه‌ت كردن پیشان بدات، هه‌رچه‌نده‌ كاره‌كانییان ساده‌ و ساكارن، به‌ڵام خۆیان به‌ كاری گه‌وره‌ی ده‌زانن و پێیانوایه‌، حكومه‌ت فێری خزمه‌تكردن ده‌كه‌ن.
شاری هه‌ولێر پێشتر یه‌كێك بوو له‌ شاره‌ گه‌شه‌سه‌ندووه‌كانی عێراق و له‌سه‌ر ئاستی ئه‌و وڵاته‌، كێبڕكێی له‌گه‌ڵ ته‌واوی شاره‌كانی تر ده‌كرد، به‌ڵام له‌م دواییانه‌دا ڕووبه‌ڕووی كه‌می خزمه‌تگوزارییه‌ سه‌ره‌كییه‌كان بووه‌وه‌، كه‌ گرنگترینییان بێئاوی به‌شێك له‌ گه‌ڕه‌كه‌كانی شار بوو، له‌ لێداونێكدا بۆ نوچه‌نێت، نەبەز عبدولحەمید قایمقامی قه‌زای ناوه‌ندی هه‌ولێر، ئاماژه‌ی به‌وه‌دا،‌ به‌ هۆی ڕووداوی سرووشتی و وشكه‌ ساڵییه‌وه‌، ئاوی ژێر زه‌وی كه‌می كردووه‌ و ژماره‌یه‌ك له‌ بیره‌كانی ناو شار وشك بوون، هه‌روه‌ها به‌هۆی ئه‌و قوڕ و لیته‌یه‌ی له‌ باكووری كوردستانه‌وه‌ ده‌ڕژانه‌ ناو ئاوی زێی گه‌وره‌، كه‌ پرۆژه‌ی ئیفرازی له‌سه‌ر بونیاتنراوه‌، بۆ ماوه‌یه‌ك به‌شێك له‌ گه‌ڕه‌كانی شاری هه‌ولێر، تووشی كێشه‌ی كه‌م ئاوی هاتن، به‌ڵام به‌ هه‌وڵی سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێم و ته‌رخانكردنی بودجه‌یه‌كی تایبه‌ت، هه‌وڵ درا كێشه‌كه‌ چاره‌سه‌ر بكرێت.

نه‌وه‌ى نوێ به‌ شه‌ڕه‌ئاو له‌گه‌ڵ حكومه‌ت 
ده‌ستى به‌ هه‌ڵمه‌ته‌كانى خۆى كرد
 


كێشه‌ی بێئاوی شاری هه‌ولێر، له‌م دواییانه‌دا سه‌ری هه‌ڵدا، كه‌ به‌و هۆیه‌وه‌ به‌شێك له‌ گه‌ڕه‌كه‌كانی ئه‌و شاره‌ ناڕه‌زایه‌تییان ده‌ربڕی و گردبوونه‌وه‌ی ناڕه‌زایه‌تییان ئه‌نجامدا، جوڵانه‌وه‌ی نه‌وه‌ی نوێ، وه‌ك هێزێكی ئۆپۆزسیۆن و له‌ ڕێگه‌ی شێوازه‌ تایبه‌تییه‌كه‌ی سیاسه‌تكردنی خۆیانه‌وه‌، هه‌وڵییان دا ئه‌و هه‌له‌ له‌ ده‌ست نه‌ده‌ن و خۆیان به‌ خه‌ڵكی شاره‌كه‌ بگه‌یه‌نن، وه‌ك خۆیان ده‌ڵێن، ژماره‌یه‌كی زۆر تانكه‌ره‌ ئاوییان بۆ خه‌ڵك دابین كرد، له‌ لێدوانێكدا بۆ نوچه‌نێت، نه‌جات ئه‌حمه‌د ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی باڵای جوڵانه‌وه‌ی نه‌وه‌ی نوێ، هه‌وڵه‌كه‌یانی بۆ ڕاسپارده‌ی سه‌رۆكی جوڵانه‌وه‌كه‌ گه‌ڕاندوه‌، به‌ گوته‌ی ئه‌و، به‌ دوو قۆناغ ئاوییان بۆ (32) گه‌ڕه‌كی شاری هه‌ولێر دابینكردوون، له‌ قۆناغی یه‌كه‌مدا، (1196) ته‌نكه‌ر ئاو و له‌ قۆناغی دووه‌میشدا (1000) ته‌نكه‌ر ئاوییان دابین كردووه‌،‌ كه‌ به‌ هه‌ردوو قۆناغه‌كه ده‌كاته‌‌ (2196) ته‌نكه‌ر ئاو.
خستنه‌ڕووی ئه‌و ژماره‌یه‌ و سه‌لماندنی، گه‌نگه‌شه‌ی به‌رپرسانی حكومی و جوڵانه‌وه‌ی نه‌وه‌ی نوێی به‌ دوای خۆیدا هێنا، قائیمقامی قه‌زای ناوه‌ندی هه‌ولێر پێیوایه‌، دابینكردنی ئه‌و ژماره‌ زۆره‌ی ته‌نكه‌ره‌ ئاو، له‌ توانای لایه‌نێكی سیاسییدا نییه‌، بۆیه‌ وه‌ك ئه‌و گوتی: "من ئه‌و ژماره‌ زۆره‌ی تەنکەری ئاوم نەدیون، کە هیچ لایەنێک یاخود کەسێک دابینی بکات"، له‌ به‌رانبه‌ریشدا نه‌جات ئه‌حمه‌د، گومانه‌كانی قائیمقامی هه‌ولێری بۆ ئه‌وه‌ گه‌ڕانده‌وه‌، كه‌ به‌رپرسانی حكومه‌تی هه‌رێم، ناتوانن ژیان و گوزه‌رانی خه‌ڵكی كوردستان وه‌ك خۆی ببینن، بۆیه‌ ئه‌وان وه‌ك جوڵانه‌وه‌ی نه‌وه‌ی نوێ، لایان ئاساییه‌ كه‌ ئاگاداری هه‌ڵمه‌تێكی له‌و جۆره‌ نه‌بن، نه‌جات گوتی:"ئێمه‌ له‌ لایه‌ك خۆمان به‌ به‌دیلی ده‌سه‌ڵات ده‌زانین، بۆیه‌ به‌ ئه‌ركی خۆمانی ده‌زانین، كه‌ خزمه‌تی خه‌ڵك بكه‌ین، له‌ لایه‌كیتریشه‌وه‌ ده‌مانه‌وێت ده‌سه‌ڵات فێر بكه‌ین، چۆن خزمه‌تی خه‌ڵك بكات، له‌وه‌یشدا سه‌ركه‌وتوو بووین، چونكه‌ وامان كرد، له‌ ڕۆژی هه‌ینییدا، پشوو له‌ خۆیان تێكبده‌ن و وه‌ك شۆفێری تانكه‌ر، ئاو به‌سه‌ر ماڵه‌كاندا دابه‌ش بكه‌ن".
هیوا سه‌ید سه‌لیم، كه‌ وه‌ك چاودێرێكی سیاسیی، شیكردنه‌وه‌ بۆ ڕووداو و پێشهاته‌كان ده‌كات، له‌ لێدوانێكدا بۆ نوچه‌نێت، ئاماژه‌ به‌وه‌وه‌ ده‌دات، نه‌بوونی خزمه‌تگوزاریی و سه‌ختی گوزه‌رانی خه‌ڵك، متمانه‌ی نێوان خه‌ڵك و لایه‌نه‌ سیاسییه‌كانی كه‌م كردووه‌ته‌وه‌، ئه‌و زیاتر سه‌رنجه‌كانی له‌سه‌ر هه‌رێمی كوردستان چڕ ده‌كاته‌وه‌ و پێیوایه، خه‌ڵكی كوردستان له‌ به‌رانبه‌ر لایه‌نه‌ سیاسییه‌كاندا بێمتمانه‌ن، چونكه‌ لایه‌نه‌كان بۆ پڕوپاگه‌نده‌ی هه‌ڵبژاردنه‌كان، به‌ڵێنی خزمه‌تگوزاریی ده‌ده‌ن، به‌ڵام دوای هه‌ڵبژاردن به‌ڵێنه‌كانییان جێبه‌جێ نه‌كردوون، هیوا پێیوایه‌، ده‌كرێت پرسی نه‌بوونی خزمه‌تگوزاری، بكرێته‌ خاڵێك و خه‌ڵك له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌ تێگه‌یشتنی خۆی دابڕێژێته‌وه‌.
 

بابەتی پەیوەندی دار

0 لێدوانەکان

نەزەری خۆتان بنووسن

ئیمەیلەکەتان بە هیچ شێوەیێک بڵاو نابێتەوە. هەموو فیڵدە ئەستێرە دارەکان ئیجبارین